2006年世界语:你会使用连词“kaj”吗

文章作者 100test 发表时间 2007:03:14 20:35:12
来源 100Test.Com百考试题网

这个问题提得有点怪。世界语中的连词kaj 是最常用的词之一，十句话中，几乎有七八句都要用到它。只要学过几天世界语，谁不会用它？可是，实事并非如此。如果您能耐着性子读一读下面的内容，你会发现kaj的用法还真的并不如我们所想像的那么简单。

按语法性质，kaj是一个并列连词。根据《世界语插图大词典》（Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto，以下略作PIV）所下的定义，kaj的作用是“uzata por ligi du samfunkciajn elementojn de la parolo”（用以连接语句中两个职能相同的成分），它的基本作用相当于汉语中的“和”、“与”、“及”等，用法似乎很简单。该词典也举了一些例句，而这些例句都只是为了说明这一基本用法的目的而选取的。最具权威的《世界语分析语法大全》（Plena Analiza Gramatiko de Esperanto）一书对这个词的用法也几乎未作具体阐述，这也许是由于这个词太常用反而被忽略的原故吧？实际上kaj的使用范围很广，用法也很灵活。我们在阅读中几乎到处都会碰到含有kaj的句子，而这些句子中的kaj的用法大都不能在PIV找到解释或说明。本文除阐述kaj的基本用法外，着重探讨kaj的其他各种用法。至于kaj的汉译问题，这里不作专门论述。本文例句主要摘自Zamenhof（以下略作Z），Kabe（以下略作K），Privat（以下略作P）及其他世界语著名作家。

下面分项说明kaj在句中的主要作用：
1． 用来表示联合关系：
a）用来连接肯定句中的两个同类型的词或词组，或连接两个肯定句：
Patroj kaj Filoj (Kabe)　父与子
Antaŭ. kaj post　在……的前后
La Malnova kaj Nova Testamentoj　旧约全书和新约全书
Vitro estas rompebla kaj travidebla. (Z)　玻璃脆而透明。
Dancu plu, denove kaj refoje! (Z)　继续跳吧，一遍一遍地跳吧！
Kiu kaj kio vi estas? — Mia nomo estas Sem, mi estas ĉ.efpastro. (K)　你是谁？你是做什么的？——我叫Sem，我是祭司长。
Kiu okupas sin je maĥ.aniko, estas meĥ.anikisto, kaj kiu okupas sin je ĥ.emio, estas ĥ.emiisto. (Z)　从事机械工作的人是机械师，从事化学工作的人是化学家。
Li estas ŝ.tatisto kaj poeto.　他是一个国务活动家兼诗人。
Petro kaj lia edzino (= la edzino de Petro) tre amas miajn infanojn. (Z)　彼得和他的妻子很爱我的孩子。

b）用来连接句中相互补充的肯定与否定的两个部分，或连接一个肯定句与一个否定句：
sin apogi sur la rezono kaj ne sur siaj sentoj　依靠推理而不依靠自己的感情
Mi faras, kion mi volas, kaj mi ne faras, kion mi ne volas.　我愿做的，我做；我不愿做的，我不做。

＜注＞如果被连接的两个部分都是否定的，则用nek … nek …。例如：
Mi trinkas nek teon, nek kafon.　我既不喝茶，也不喝酒。(= Mi trinkas kaj ne teon kaj ne kafon.)

　

2． 用来表示附加关系：
a）表两数相加（= plus）：
Dek kaj kvin faras deik kvin.　十加五等于十五。
b）用来连接度量、钟点中的整数与分数：
unu kaj duona funto da pano　一磅半面包
Estas la 3a kaj dek minutoj.　现在是三点十分。
c）与plie, krome, ankaŭ.等词连用：
Li donis al li veston kaj plie monon.　他给给他衣服，还给他钱。
Ĉ.u vi abonas la gazeton? — Jes, kaj krome ankaŭ. 《Nordan Prismon》.　你订阅那份杂志吗？——订了，另外还订了《北方棱镜》。
Pluvas kaj ankaŭ. ventas.　下着雨，也刮着风。
Ni devos ellerni nur unu fremdan lingvon kaj ankaŭ. tre facilan. (Z)　我们将来只须学会一门外语，而且还是一门很容易的外语。

＜注＞世界语数字的百位与十位数（或个位数）之间不需加连词kaj，这一点与英语的习惯不一样。但《一千零一夜》（阿拉伯民间故事集名）在世界语中则应译成《La Mil kaj Unu Noktoj》（请参阅PIV中的“mil”词条）。

3． 用来表示对立关系，用以连接两个意思相反的部分，其作用相当于一个弱化的sed：
Por unu tio estas bona, kaj por alia, kontraŭ.e, tre malbona. (K)　对某一个人来说这是好的，而对另一个人来说反而是很坏的。

4． 用来表示因果关系（kaj = tial）：
La fiŝ.o estas bona, kaj mi ŝ.atas ĝ.in manĝ.i. (P)　这条鱼很好，所以我很喜欢吃。